A Severe Dog Bite in a Small Child. (How Can It Become an Ethical Dilemma?)
Henry Wilde, M.D.*, Sukhit Phaosavasdi, M.D.**,
Surasak Taneepanichskul, M.D.**, Yuen Tannirandorn, M.D.**,
Chumsak Pruksapong, M.D.***
It only just now happened to us at the Queen Saovabha Memorial Institute. Father and mother, an upper middle class couple, brought their 2 year old girl to the animal-bite clinic. The child had severe (at least 10) lacerating bites of the face and scalp. They had been inflicted by the family dog, 5 years old and vaccinated against rabies only once some 4 years ago. The wounds had been sutured the previous day at a local hospital. The child was terrified and screaming at a high pitch without repreave. What to do?
Thailand is a canine rabies endemic country and one time vaccination of a dog does not confer long lasting immunity against rabies. The dog, which was known as irritable and ready to bite, could nevertheless be shedding rabies virus. It also is a dangerous animal, particularly in a household with a small child. Children can be maimed and even killed by such a dog. The child suffered severe injuries which, should the dog be rabid, anticipate a very short incubation period and would mandate immediate treatment including injection of all the bite wounds with rabies immune globulin. The clinic staff therefore suggested two options :
1) Kill the dog and bring it to the institute for immediate necropsy and testing of the brain by fluorescent antibody staining which has a sensitivity of near 100 per cent. If the test is negative, no rabies postexposure treatment would be indicated and the child would be spared from further trauma. The family would also be rid of this dangerous animal.
2) Start immediate postexposure treatment with injections of all wounds using immune globulin and start with the first dose of rabies vaccine. The vaccine series could be stopped if the dog is found well by a veterinarian in 10 days(7).
The ensuing discussion with the parents was disturbing. The mother wanted option 1. The father refused killing or having the dog killed and insisted on 2. The calculated dose of immune globulin, not adequate by volume to inject all of the wounds, was then diluted in saline and the wounds were injected and vaccination was started. The dog was said to be well 10 days later and all further treatment was discontinued.
A lengthy discussion of this case among the clinic, veterinary diagnostic and immunology laboratory staff at the institute followed later. The overwhelming opinion was that the dog should have been killed or euthenized to spare the child the additional trauma of the postexposure treatment. One female staff member, when asked what she would have done if she would have been the mother, said : าI would have killed my husband first and then the dogำ. What were the motives of the father to refuse euthenizing his viscous dog and subjecting the child to further trauma? Could it have been simply his rather selfish belief that it would give him personally “bad luck” rather than a true religious abhorrence of killing? Is his action commendable or not?
Key word : Ethics, Canine Rabies
Wilde h, Phaosavasdi s, Taneepanichskul s,
Tannirandorn y, Pruksapong c
J Med Assoc Thai 2001; 84: 751-753
* Queen Saovabha Memorial Institute, Thai Red Cross Society, Bangkok 10330,
** Obstetrics and Gynecology Department, Faculty of Medicine, Chulalongkorn University, Bangkok 10330,
*** Surgery Department, Police Hospital, Bangkok 10330, Thailand.
เหมือนจะดูว่าสุนัขดีกว่าลูก
เฮนรี่ ไวลด์, พ.บ.*, สุขิต เผ่าสวัสดิ์, พ.บ.**,
สุรศักดิ์ ฐานีพานิชสกุล, พ.บ.**, เยื้อน ตันนิรันดร, พ.บ.**, ชุมศักดิ์ พฤกษาพงศ์, พ.บ.***
สามีและภรรยามีปัญหาเพราะลูกสาว วัย 2 ขวบ ถูกสุนัขที่เลี้ยงมา 5 ปี กัดเป็นแผลฉีกขาดประมาณ 10 แห่ง ดูน่าเกลียดทั้งที่ใบหน้าและหนังศีรษะ แม้เหตุการณ์ผ่านไป 2 วันแล้ว ยังสังเกตได้ว่าเด็กยังตื่นกลัวอยู่มาก ยังมองเห็นภาพที่ถูกสุนัขกัดได้ชัดเจน เจ็บจากแผลและเจ็บจากการเย็บแผล ระบมไปทั้งหัวและใบหน้า
ต้องยอมรับกันว่าโรคพิษสุนัขบ้ายังมีอยู่มากในประเทศของเรา ถึงแม้จะทราบกันดีว่าโรคนี้ร้ายแรง ทรมานและทุรนทุรายแสนสาหัสก่อนตาย แต่คนส่วนใหญ่ก็ลืมได้ง่าย ลืมแม้กระทั่งข้อแนะนำง่าย ๆ ที่ว่าสุนัขที่มีโรคพิษสุนัขบ้าในระยะแรก ๆ จะดูแปลกไป หงุดหงิดง่ายและเริ่มกัดคน
พ่อของเด็กขอเฝ้าดูสุนัขไปอีก 10 วัน และให้ลูกสาวได้รับการฉีดยารักษาพิษสุนัขบ้า ซึ่งการรักษาที่จะให้ผลดีที่สุดต้องฉีดยาจำนวนมากเข้าไปตามรอยแผลทุกแห่ง ทรมานสุด ๆ แก่เด็กอายุ 2 ขวบ นอกจากนี้ยังต้องฉัดวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าอีกชุดหนึ่งด้วย เพราะสงสารสุนัข เชื่อในคำสอนของศาสนาที่ห้ามฆ่าจะเป็นบาปกรรม คิดไม่ออกเลยหรือว่าสุขภาพจิตของเด็กนั้นมีค่ามากกว่าเยอะ
เมื่อถูกสุนัขกัดนอกจากจะรักษาด้วยวิธีดังกล่าวข้างต้นแล้ว ยังมีวิธีเลือกที่ได้ผลดีและหวังผลได้ร้อยเปอร์เซ็นต์คือตรวจสมองของสุนัข ถ้าไม่พบเชื้อสุนัขบ้าก็ไม่ต้องฉีดยาใด ๆ ให้เด็กอีกเลยและสุนัขตัวไหนก็ตามมีอาการแปลก ๆ กัดคนไม่เลือกหน้าก็ไม่ต้องมาเป็นกังวลว่าจะบ้าหรือไม่ ถ้านำมาตรวจสมองแล้ว
เหตุการณ์เช่นนี้น่าจะนำมาพูดกันไหม เพราะมนุษย์ต่างจิตต่างใจน่าจะมีวิธีเลือกที่ได้ประโยชน์มากที่สุด อยากจะบอกว่าเจ้าหน้าที่หญิงของเราคนหนึ่งให้ความเห็นว่า “ในสถานภาพเช่นนี้น่าจะฆ่าทั้งสามีและสุนัข” ไม่น่าจะให้ความคิดที่รุนแรงเช่นนี้เกิดขึ้นเลยในสังคมของเราที่เจริญแล้ว
คำสำคัญ : จริยธรรม, โรคพิษสุนัขบ้า
เฮนรี่ ไวลด์, สุขิต เผ่าสวัสดิ์,
สุรศักดิ์ ฐานีพานิชสกุล, เยื้อน ตันนิรันดร, ชุมศักดิ์ พฤกษาพงศ์
จดหมายเหตุทางแพทย์ ฯ 2544; 84: 751-753
* สถานเสาวภา, สภากาชาดไทย, กรุงเทพ ฯ 10330
** ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา, คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพ ฯ 10330
*** ฝ่ายศัลยกรรม, โรงพยาบาลตำรวจ, กรุงเทพ ฯ 10330